Mimo rosnącej popularności płatności elektronicznych, gotówka nie ustępuje pola. Potwierdzają to wyniki najnowszego sondażu francuskiej opinii publicznej Ifop dla Monnaie de Paris, przeprowadzanego przez ostatnie trzy lata. Francuzi byli pytani o znaczenie gotówki w ich codziennym życiu. Okazało się, że gotówka jest środkiem płatniczym, któremu konsumenci nad Sekwaną najbardziej ufają. Co więcej, jej rola rośnie, zwłaszcza wśród młodszej grupy konsumentów (około 35 lat). Czy gotówka zniknie z naszych portfeli?
Jak to możliwe, że w świecie pełnym różnorodnych płatności online tradycyjne banknoty i monety wciąż odgrywają znaczącą rolę? Nie chodzi tu o „zapas awaryjny” gotówki trzymanej w domu na wszelki wypadek. „Domowy skarbiec” jest popularny, ale gotówka używana na co dzień do bieżących zakupów również cieszy się dużym uznaniem.
Płacenie gotówką to zwyczaj zarówno osób starszych, jak i młodszych! Czy gotówka zniknie?
Sondaż Ifop pokazuje, że gotówka jest drugim najczęściej używanym środkiem płatniczym, zaraz po kartach płatniczych. Jak wiele osób używa gotówki na co dzień do bieżących zakupów? Aż 74% Francuzów w 2023 roku deklarowało codzienne użycie gotówki. Co zaskakujące, w 2022 roku ten udział wynosił 68%. Rola gotówki więc – zamiast spadać – rośnie.
Kto najczęściej korzysta z gotówki? Nie jest zaskoczeniem, że są to osoby starsze. W tej grupie aż 77% to wierni użytkownicy banknotów i monet. Jednak zaskoczeniem jest kolejna grupa – 35-latkowie. Wśród nich aż 73% osób na co dzień płaci gotówką.
Gdzie Francuzi płacą gotówką? Najczęściej w małych sklepach, takich jak piekarnie, kioski z gazetami czy kafejki, gdzie robi się zakupy niemal każdego dnia. Gotówka jest również często używana, gdy Francuzi chcą przekazać pieniądze jako darowiznę, akt solidarności, kieszonkowe lub prezent dla dzieci.
Co ciekawe, coraz popularniejsze jest płacenie gotówką w supermarketach. I nie jest to – wbrew pozorom – cecha starszych ludzi, przyzwyczajonych do „normalnych” pieniędzy trzymanych w portfelach. W supermarketach gotówką płacą młodzi ludzie. Dlaczego? Być może dlatego, że w czasie wysokiej inflacji łatwiej kontrolować wydatki gotówkowe, widząc fizycznie pieniądze, które się posiada, i jak szybko znikają po zakupach. Ponadto, jak wynika z sondażu, gotówka jest świadomym wyborem części konsumentów, którzy nie chcą płacić cyfrowo.
Gdzie najczęściej używają gotówki Francuzi? Pokazuje to poniższa grafika z opublikowanego badania. Na pierwszym miejscu są płatności w małych sklepikach, na drugim – miejsca, gdzie przekazuje się napiwki i datki, na trzecim – przekazywanie kieszonkowego dla dzieci, a na czwartym – darowizny dla osób potrzebujących, np. na ulicy.
Ponad 8 na 10 Francuzów deklaruje przywiązanie do banknotów
Według najnowszych badań, aż 83% Francuzów deklaruje przywiązanie do płatności gotówkowych. W porównaniu z 2022 rokiem, kiedy to odsetek ten wynosił 79%, widać wyraźny wzrost. Co więcej, 47% badanych jest bardzo przywiązanych do gotówki, co również stanowi wzrost w porównaniu z 42% w poprzednim roku.
Poziom przywiązania do gotówki jest wyższy wśród osób w wieku od 50 do 64 lat, wynosząc 88%. Jednak niewiele różni się on od poziomu przywiązania wśród młodszego pokolenia w wieku od 18 do 24 lat, gdzie wynosi 86%. Jest to związane z wysokim poziomem zaufania do banknotów i monet.
Jeśli chodzi o poziom zaufania, aż 96% Francuzów uważa fizyczne pieniądze za godne zaufania. Ponadto 63% uznaje gotówkę za bardzo wiarygodny środek płatniczy, znacznie wyprzedzając karty (48%) i przelewy bankowe (53%).
Posiadanie gotówki i codzienne płacenie nią daje nieoczekiwane atuty w życiu codziennym. Na przykład, 94% Francuzów uważa monety i banknoty za dobry sposób na wyjaśnienie dzieciom wartości pieniędzy. To może wyjaśniać, dlaczego gotówka jest tak popularna wśród młodszego pokolenia. Gotówka jest po prostu pierwszym kontaktem z pieniądzem – zarówno w postaci wypłaty kieszonkowego, jak i wytłumaczenia wartości pieniędzy. Dzieci stykają się z gotówką wcześniej niż z płatnościami elektronicznymi.
Aż 92% Francuzów chce korzystać z gotówki, aby nie ujawniać swojego życia osobistego. Część płatności konsumenci francuscy chcą zachować dla siebie i nie życzą sobie żadnej ingerencji w swoje prywatne sprawy. W tym kontekście gotówka jest niezastąpiona. Każda inna forma płatności wymaga rejestracji zarówno po stronie konsumenta, jak i operatora płatności oraz sklepu. Zakres danych, które zostawiamy każdego dnia, płacąc elektronicznie, jest duży.
Ostatni wzrost inflacji pokazał Francuzom dwie ekonomiczne zalety gotówki: jest to jedyny środek płatniczy, który nie wiąże się z dodatkowymi kosztami (87% zgodziło się z tym stwierdzeniem, w porównaniu z 84% w 2022 r.) i umożliwia lepsze zarządzanie budżetem (82% w porównaniu z 79% rok wcześniej). W tym kontekście gotówka jest postrzegana jako środek płatniczy, dzięki któremu nie tracimy niepotrzebnie pieniędzy. To w dużym stopniu wyjaśnia, dlaczego Francuzi w trudniejszych ekonomicznie czasach są coraz bardziej przywiązani do banknotów i monet.
Francuzi mają wątpliwości co do świata bezgotówkowego
Wśród najważniejszych argumentów za utrzymaniem gotówki jest ochrona prywatności. Co by było, gdyby płatności można było dokonywać tylko elektronicznie? Aż 87% Francuzów uznałoby to za ingerencję w ich życie prywatne, naruszającą i zbyt mocno kontrolującą ich prywatność.
Ponadto, 82% Francuzów uważa, że płacenie wyłącznie elektronicznie pogłębiłoby nierówności. Dla około 80% Francuzów oznaczałoby to ryzyko pogorszenia relacji społecznych, co nadszarpnęłoby zaufanie między ludźmi. Obawy przed zniknięciem gotówki ma aż 83% Francuzów, w porównaniu do 81% w 2022 roku. Co ciekawe, takie obawy są również obecne wśród osób chętnie płacących elektronicznie – 72% z nich obawia się tego.
Czy w Polsce rytuał zakupu pieczywa w lokalnej piekarni za gotówkę jest nadal istotny? Być może był przed pandemią. Jednak od kilku lat obserwujemy silne przyzwyczajenie ludzi do płacenia kartami i smartfonami. Czy jesteśmy bardziej zaawansowani w nowoczesnych sposobach płatności niż Francuzi? Oni nie mają systemu BLIK, a płatności zbliżeniowe kartą i smartfonem pojawiły się we Francji kilka lat po tym, jak zdobyły serca Polaków.
Jesteśmy nie tylko bardziej otwarci na nowości, ale także nasz system bankowy i operatorzy transakcji finansowych oferują rozwiązania, których trudno szukać na świecie. Stare państwa Zachodniej Europy często są w tym zakresie nieco w tyle za nami. Warto wspomnieć, że niektórzy konsumenci wciąż używają tam czeków jako środka płatności. Z polskich statystyk wynika, że liczba bankomatów i oddziałów banków, w których można wypłacić gotówkę, maleje.
Źródła:
subiektywnieofinansach.pl
https://www.monnaiedeparis.fr
